Khoa Tài chính - Ngân hàng

Trong xã hội hiện đại, quấy rối tình dục (QRTD) đã và đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Tuy nhiên, xuất phát từ quan điểm xem phụ nữ là “phái yếu” đã ăn sâu vào nếp nghĩ nên phần lớn sự quan tâm và chú ý lại tập trung vào những nạn nhân nữ giới. Điều này vô tình khiến một nửa còn lại – nam giới bị lãng quên hay trở nên vô hình hoặc xem nhẹ những tổn thương cả thể chất lẫn tinh thần mà họ có thể đã phải gánh chịu. Vì vậy, đã đến lúc chúng ta cần thay đổi nhận thức, bất cứ nạn nhân QRTD nào, không kể giới tính hay tuổi tác, cũng cần được thấu hiểu, quan tâm, được chia sẻ và bảo vệ.

Nam giới – nạn nhân bị bỏ quên

Khi xã hội vẫn đóng khung cho nam giới là những “kẻ săn mồi”, luôn sẵn sàng và thoải mái cho chuyện tình dục, nhiều người vẫn cho rằng nam giới luôn mạnh mẽ, có thể làm chủ và bảo vệ bản thân trong mọi tình huống, thậm chí, việc “được quấy rối” còn được coi là điều hãnh diện vì là minh chứng cho sự hấp dẫn tình dục của nam giới. Tuy nhiên, những con số từ các khảo sát cho thấy một thực trạng rất khác với những gì mà xã hội lầm tưởng bấy lâu nay về hình ảnh của những nạn nhân QRTD. Trong những khảo sát trước đây do ActionAid Việt Nam và Học viện Phụ nữ Việt Nam thực hiện tại khu công nghiệp TP.HCM và Hải Phòng cho thấy 53% công nhân từng bị QRTD hoặc chứng kiến các hành vi QRTD tại nơi làm việc, trong đó 23% nạn nhân là Nam giới. Báo cáo của chiến dịch Me too từ đại học Tulane (Hoa Kỳ) còn cho thấy một con số lớn hơn khi có đến 42% nam giới trong độ tuổi trưởng thành tham gia khảo sát cho biết họ đã từng, hoặc đang là nạn nhân của QRTD. Tuy con số này chỉ bằng một nửa so với nữ giới cùng tham gia khảo sát (82%) nhưng cũng đủ để cảnh báo chúng ta về một nhóm nạn nhân đang bị bỏ lại trong các cuộc thảo luận và chính sách bảo vệ khỏi nạn QRTD. 

Báo cáo #MeToo 2024 cho thấy gần một nửa số nam giới tham gia khảo sát đã từng bị quấy rối tình dục (Nguồn: Tulane University)

Những tổn thương khó được chữa lành

Đứng trước nguy cơ của QRTD, không có khái niệm “phái mạnh” hay “phái yếu”, mà chỉ có những người yếu thế trong những câu chuyện đầy tổn thương. Trong nhiều trường hợp, các hành vi quấy rối tình dục đối với nam giới bị bóp méo thành những trải nghiệm “may mắn” hay được “ưu đãi”, chứ không phải một hành vi xâm phạm nghiêm trọng nhân phẩm và quyền con người. Sự kỳ thị đó khiến nam giới không dám tố cáo, thiếu sự hỗ trợ tâm lý và pháp lý, và không được công nhận là nạn nhân. Đáng buồn hơn, nhiều người thậm chí còn sợ bị cười cợt, thậm chí bị nghi ngờ về bản dạng giới của mình. Việc thừa nhận bị quấy rối bị cho là “yếu đuối”, “không đàn ông”, khiến họ chịu tổn thương kép vừa là nạn nhân, vừa bị phủ nhận cảm xúc.  

Tệ hơn, khi các trải nghiệm bị quấy rối tình dục không được xã hội công nhận và nạn nhân không nhận được những hỗ trợ kịp thời thì hậu quả để lại có thể kéo dài và vô cùng trầm trọng, hoặc thậm chí còn có thể nghiêm trọng hơn do sự im lặng và kỳ vọng giới quá mức. Về mặt tâm lý và thể chất, họ có thể rơi vào trạng thái mất ngủ kéo dài, phải đối mặt với nỗi lo âu luôn hiện hữu và sự trầm cảm nghiêm trọng. 

Những tổn thương ấy không chỉ xuất hiện nhất thời mà còn tồn tại lâu dài, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng chữa lành của nạn nhân. Việc phải đối mặt với nỗi sợ một mình mà không được giải toả cũng tác động tiêu cực đến khả năng học tập, sinh hoạt và làm việc của họ, khiến nam giới càng khó thoát khỏi vòng xoáy của sự bất an, sợ hãi và cô lập. Không dừng lại ở đó, từ những tổn thương ấy, nạn nhân sẽ càng trở nên khép kín, mất niềm tin vào những người xung quanh. Nhiều người thậm chí phát triển những nhân cách lệch lạc, xây dựng sự ác cảm không đáng có với những mối quan hệ tình cảm và xã hội, dẫn đến việc họ thu mình và biến mất hoàn toàn khỏi đời sống kết nối cộng đồng. 

Nam giới cũng phải gánh chịu những tổn thương nặng nề khi là nạn nhân của QRTD (Nguồn: Internet)

Sự thay đổi từ giáo dục và nhận thức xã hội về giới 

Hiện nay, pháp luật nhiều nước, trong đó có Việt Nam, đang từng bước hoàn thiện các quy định bảo vệ nạn nhân quấy rối tình dục. Tuy nhiên, sự mất cân bằng trong các chiến dịch nâng cao nhận thức và bảo vệ nạn nhân QRTD cũng là thực trạng cần quan tâm, khi phần lớn các chương trình tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ hiện nay vẫn đang tập trung chủ yếu vào phụ nữ, là nhóm nạn nhân phổ biến nhất, mà vô tình quên đi một nhóm nạn nhân khác là nam giới. Điều này dẫn đến việc thiếu hụt thông tin, cơ sở hỗ trợ và sự đồng cảm của xã hội dành cho nạn nhân, làm lu mờ hình ảnh của những nạn nhân nam giới trong các cuộc đối thoại về QRTD, làm giảm đi cơ hội được giúp đỡ, phục hồi và công nhận tiếng nói chính đáng của họ. 

Hệ thống pháp luật Việt Nam và thế giới đang ngày một hoàn thiện để đảm bảo tính công bằng cho cả nạn nhân nữ giới và nam giới (Nguồn: Internet)

Giải pháp gốc rễ trong nhận thức công bằng giới trong nạn QRTD xuất phát từ sự thay đổi cách chúng ta giáo dục và nhìn nhận về giới. Cần dạy cho trẻ em rằng ai cũng có quyền từ chối bị đụng chạm thân thể, rằng không ai được phép ép buộc người khác dù họ là nam hay nữ. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy giáo dục giới tính toàn diện và công bằng cho cả hai giới cũng cần được áp dụng để sớm xây dựng một thế hệ hiểu rõ các giá trị bản thân và tôn trọng người khác một cách bình đẳng. Đứng trước vấn nạn quấy rối tình dục, không ai nên bị xem là một “ngoại lệ”, và càng không ai nên bị bỏ quên chỉ vì giới tính. Nam giới, dù ít được nhắc đến, hay dù ít khi lên tiếng, cũng là những nạn nhân thật sự, cũng cảm thấy đau đớn, cũng cần được lắng nghe, quan tâm và bảo vệ. Một xã hội thật sự công bằng không phải là nơi chỉ dành sự quan tâm và cảm thông cho một giới, mà phải là nơi mà tất cả những ai lâm vào yếu thế đều có quyền lên tiếng, quyền được tin tưởng và quyền được sống trong một môi trường an toàn. 

Một xã hội văn minh không được xây dựng bằng sự im lặng. Bảo vệ nam giới trước vấn đề quấy rối tình dục không có nghĩa là làm lu mờ tiếng nói của phụ nữ, mà là giúp xã hội tiến tới công bằng và nhân văn hơn. Đã đến lúc chúng ta gỡ bỏ định kiến và nhìn nhận đúng sự thật: Nam giới cũng có thể là nạn nhân, và họ cũng xứng đáng được bảo vệ.

Trụ cột: Vận hành, cộng đồng

Tin, ảnh: Ban Chăm sóc người học (DSA)

Tài liệu tham khảo:

Thanh Huy, C. (2025, March 29). Khi Nam Giới Bị Quấy Rối Tình Dục. TUOI TRE ONLINE. https://tuoitre.vn/khi-nam-gioi-bi-quay-roi-tinh-duc-20250328233455976.htm

Smith, T. (n.d.). #Metoo 2024 report reveals rates of sexual harassment and assault still high after #MeToo movement. #MeToo 2024 Report Reveals Rates of Sexual Harassment and Assault Still High After #MeToo Movement | Newcomb Institute. https://newcomb.tulane.edu/content/metoo-2024-report

Madjlessi, J., & Loughnan, S. (2023). Male sexual victimization by women: Incidence rates, mental health, and conformity to gender norms in a sample of British men. Archives of Sexual Behavior, 53(1), 263–274. https://doi.org/10.1007/s10508-023-02717-0

Keith, J., & Skidmore, C. (2024, February 7). Va.gov: Veterans Affairs. Sexual Assault Experienced as an Adult. https://www.ptsd.va.gov/professional/treat/type/sexual_assault_adult.asp#six