METAVERSE là gì?

Theo Meta, Metaverse là một thế giới ảo rộng lớn, được hình thành từ sự phát triển mạnh mẽ của Internet, công nghệ thực tế tăng cường và các không gian kỹ thuật số. Metaverse là sự hòa quyện giữa thực và ảo, mang đến những trải nghiệm nhập vai nhờ công nghệ AR/VR, đồng thời mở ra một không gian kết nối tự do, nơi truyền thông xã hội đạt đến một tầm cao mới với sự tương tác sâu sắc và chân thực hơn bao giờ hết.

Metaverse trong giáo dục

Học tập một cách linh hoạt và trực quan

Trước hết, Metaverse cho phép học tập linh hoạt và trực quan hơn bao giờ hết. Sinh viên có thể tiếp cận các lớp học ảo mọi lúc, mọi nơi, không bị giới hạn bởi địa lý. Những bài giảng trở nên sinh động và trực quan hơn qua các mô phỏng 3D, mang lại trải nghiệm học tập sống động và thực tế. Hơn nữa, trong các lĩnh vực như y khoa, kỹ thuật, và kiến trúc, Metaverse cung cấp môi trường thực hành ảo, giúp sinh viên nắm bắt kiến thức một cách sâu sắc và hiệu quả.

Ví dụ, trong lĩnh vực y khoa, thay vì chỉ đọc sách hay xem video, sinh viên có thể sử dụng Metaverse để thực hành các ca phẫu thuật mô phỏng trong môi trường ảo. Một sinh viên y khoa có thể đeo kính thực tế ảo (VR) và thực hành phẫu thuật tim trên mô hình 3D có độ chính xác cao, giúp họ hiểu rõ cấu trúc giải phẫu và rèn luyện kỹ năng mà không gây rủi ro cho bệnh nhân thật. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn giúp sinh viên tự tin hơn khi bước vào thực tế. Nhờ đó, Metaverse không chỉ tạo ra trải nghiệm học tập linh hoạt mà còn trực quan và hiệu quả hơn so với phương pháp truyền thống.

Công nghệ thực tế ảo VR được ứng dụng trong việc đào tạo bác sĩ trong quá trình phẫu thuật (Nguồn: Fsivietnam)

Tiết kiệm chi phí

Bên cạnh đó, Metaverse còn giúp giảm thiểu chi phí và mở rộng kết nối. Việc tham gia các khóa học từ xa giúp sinh viên tiết kiệm đáng kể chi phí đi lại, sinh hoạt và tài liệu học tập. Thực tế cho thấy, một sinh viên du học tại Mỹ có thể phải chi trả hàng nghìn đô la mỗi năm cho tiền nhà ở, đi lại và các khoản phí sinh hoạt. Trong khi đó, nếu học tập trong Metaverse, họ chỉ cần đầu tư vào một thiết bị thực tế ảo và kết nối Internet, nhưng vẫn có thể tham gia các khóa học chất lượng cao từ bất kỳ đâu. Không những thế, Metaverse còn tạo cơ hội để sinh viên kết nối với giảng viên, chuyên gia và bạn bè từ khắp nơi trên thế giới. Họ có thể dễ dàng tham gia các hội thảo, sự kiện học thuật và nghề nghiệp mà không cần tốn thêm chi phí di chuyển, mở ra nhiều cơ hội phát triển hơn trong môi trường giáo dục hiện đại.

Học tập từ xa cùng Metaverse (Nguồn: Schoolfinder)

Cơ hội phát triển

Metaverse cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng mềm và mở rộng cơ hội việc làm cho sinh viên. Chẳng hạn, sinh viên ngành kinh doanh có thể tham gia vào các cuộc họp ảo với đối tác quốc tế, rèn luyện khả năng đàm phán và phản biện trong môi trường thực tế ảo, giúp họ tự tin hơn khi bước vào thị trường lao động.

Không dừng lại ở đó, Metaverse còn tạo điều kiện để sinh viên tiếp cận các công ty tuyển dụng và thử nghiệm làm việc trong môi trường số. Một ví dụ điển hình là nhiều doanh nghiệp đã tổ chức ngày hội việc làm trên Metaverse, nơi ứng viên có thể tham gia phỏng vấn trực tiếp với nhà tuyển dụng qua avatar ảo mà không cần di chuyển đến văn phòng. Việc làm quen với xu hướng công nghệ mới này giúp sinh viên sẵn sàng hơn cho công việc trong tương lai, đặc biệt trong các ngành như công nghệ thông tin, marketing số và thương mại điện tử.

Cuộc họp ảo thông qua Metaverse (Nguồn: eLearning Industry)

Tình hình ứng dụng Metaverse trong giáo dục tại Việt Nam 

Metaverse đang mang đến một cuộc cách mạng trong giáo dục, mở rộng khả năng học tập vượt ra ngoài giới hạn của không gian và thời gian. Tại Việt Nam, một số trường đại học đã tiên phong ứng dụng Metaverse vào giảng dạy, tạo điều kiện cho sinh viên trải nghiệm mô hình học tập mới. Những ngành yêu cầu thực hành cao như y khoa, kỹ thuật, kiến trúc được hưởng lợi lớn nhờ khả năng mô phỏng các thiết kế công trình hay tiến hành thí nghiệm trong không gian số.

Thử nghiệm với lớp học ứng dụng Metaverse (Nguồn: NewScientist)

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, Metaverse hứa hẹn sẽ trở thành một xu hướng giáo dục mới, mang lại nhiều cơ hội cho sinh viên UEH. Là một trong những trường đại học tiên phong trong đổi mới giảng dạy, UEH có thể sớm áp dụng Metaverse vào chương trình học, giúp sinh viên tiếp cận kiến thức theo cách linh hoạt và trực quan hơn. Điều này không chỉ mở rộng phương thức học tập mà còn tạo điều kiện để sinh viên rèn luyện kỹ năng số, thích nghi với môi trường làm việc trong tương lai.

Để thích nghi với xu hướng học tập trong Metaverse, sinh viên UEH cần trang bị những kỹ năng cần thiết để tận dụng tối đa lợi ích mà công nghệ này mang lại. Trong tương lai, việc học tập qua Metaverse không chỉ giúp sinh viên tiếp cận tri thức toàn cầu mà còn là một lợi thế lớn khi bước vào thị trường lao động số hóa. Chính vì vậy, việc sớm chuẩn bị và thích nghi với xu hướng này sẽ giúp sinh viên UEH có nhiều cơ hội phát triển hơn trong thời đại công nghệ.

Những thách thức ở phía trước

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, Metaverse cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt là về chi phí và khả năng tiếp cận. Để tham gia vào môi trường học tập ảo, sinh viên cần có các thiết bị như kính thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) và máy tính có cấu hình đủ mạnh. Tuy nhiên, những thiết bị này có giá thành khá cao, không phải ai cũng có điều kiện sở hữu. Không chỉ vậy, không phải trường học nào cũng có đủ nguồn lực để đầu tư vào hệ thống Metaverse, bao gồm phần mềm, nội dung giảng dạy số hóa và đội ngũ giảng viên được đào tạo bài bản.

Bên cạnh đó, tại một số trường đại học lớn ở các nước phát triển, sinh viên có thể dễ dàng tiếp cận lớp học Metaverse nhờ điều kiện cơ sở vật chất tiên tiến. Ngược lại, ở nhiều quốc gia đang phát triển, việc áp dụng công nghệ này vẫn còn là một thách thức vì kinh phí đầu tư cao. Điều này dẫn đến sự chênh lệch trong cơ hội học tập giữa các khu vực khác nhau, đặt ra bài toán cần được giải quyết để Metaverse có thể thực sự trở thành một nền tảng giáo dục toàn diện và bình đẳng hơn.

Vấn đề bảo mật và quyền riêng tư cũng là một thách thức lớn khi sử dụng Metaverse trong giáo dục. Khi tham gia vào môi trường số, sinh viên và giảng viên có thể phải cung cấp nhiều thông tin cá nhân như danh tính, lịch sử học tập, thậm chí là dữ liệu sinh trắc học từ các thiết bị VR/AR. Nếu không có cơ chế bảo vệ phù hợp, những thông tin này có thể bị rò rỉ hoặc bị khai thác trái phép. Các nền tảng Metaverse có thể ghi lại hành vi, thói quen sử dụng, thậm chí cả biểu cảm khuôn mặt và chuyển động cơ thể của người dùng. Nếu những dữ liệu này bị hacker tấn công hoặc bị các công ty sử dụng sai mục đích, quyền riêng tư của người học sẽ bị đe dọa.

Do đó, để đảm bảo an toàn khi triển khai Metaverse trong giáo dục, các nền tảng cần áp dụng công nghệ mã hóa mạnh mẽ, xác thực hai yếu tố và các chính sách bảo vệ dữ liệu chặt chẽ. Đồng thời, người dùng cũng cần nâng cao nhận thức về an ninh mạng, cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân và sử dụng các biện pháp bảo mật phù hợp để bảo vệ quyền riêng tư của mình.

Kết luận

Metaverse mang đến nhiều lợi ích đáng kể cho giáo dục, nhưng cũng đi kèm với những thách thức cần được giải quyết. Bên cạnh việc tạo ra môi trường học tập linh hoạt, trực quan và kết nối toàn cầu, công nghệ này vẫn còn hạn chế về chi phí, khả năng tiếp cận và những ảnh hưởng tiềm ẩn về bảo mật thông tin.

Để tận dụng hiệu quả Metaverse, sinh viên cần chủ động trang bị kiến thức về công nghệ, kỹ năng sử dụng các nền tảng số và có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia học tập trong không gian ảo. Đồng thời, các trường đại học và nhà phát triển công nghệ cũng cần phối hợp để tối ưu hóa trải nghiệm, đảm bảo Metaverse trở thành một công cụ hỗ trợ giáo dục hiệu quả thay vì gây ra những rào cản mới.

Với sự phát triển liên tục của công nghệ, hy vọng rằng Metaverse sẽ ngày càng hoàn thiện, giúp cải thiện chất lượng giáo dục, mang lại cơ hội học tập bình đẳng hơn và hỗ trợ sinh viên trong việc phát triển kỹ năng cần thiết cho tương lai.

Tin, ảnh: Ban Chăm sóc người học (DSA)