Nửa thế kỷ UEH: Từ hạt giống sau thống nhất đến Đại học tầm vóc quốc tế, Đơn vị tiêu biểu, chủ lực của TP. Hồ Chí Minh
30 tháng 04 năm 2025
Ngày 30/4/1975 đã mở ra một trang sử mới cho dân tộc Việt Nam – kỷ nguyên độc lập, thống nhất. Trong dòng chảy lịch sử ấy, năm 1976, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) chính thức ra đời, mang trên vai sứ mệnh "kiến quốc bằng tri thức". Nửa thế kỷ trôi qua, UEH không chỉ kiên định với lý tưởng ban đầu mà còn vươn mình trở thành một trong những đại học trọng điểm quốc gia, có tầm ảnh hưởng quốc tế, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Ra đời từ những ngày sau thống nhất đất nước 1975 và thành lập chính thức ngày 27.10.1976, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (UEH) khởi đầu là trường đại học khối ngành kinh tế, quản lý đầu tiên của Miền Nam sau giải phóng với sứ mệnh cấp bách: đào tạo đội ngũ cán bộ kinh tế - tài chính - quản lý phục vụ công cuộc tái thiết và phát triển miền Nam.
Song hành với 50 năm thống nhất và phát triển đất nước, chiến lược đào tạo nhân lực chất lượng cao của UEH đã linh hoạt chuyển mình theo nhu cầu từng giai đoạn phát triển của TP.HCM nói riêng và đất nước nói chung. Cụ thể:
- Từ 1975 - 1976: Sau giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, để nhanh chóng ổn định tình hình và triển khai công tác giáo dục đại học và trung học chuyên nghiệp ở miền Nam, Trung ương Cục đã chỉ thị dành cả năm học 1975-1976 cho công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác cải tạo và tổ chức lại nền giáo dục đại học. Nên sau khi tiếp quản trường Đại học Luật khoa, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong giai đoạn này là tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị đầu tiên cho giáo chức và nhân viên cũ của trường và các sinh viên đến đăng ký học lại. Trường cũng là điểm tập hợp, tiếp nhận và tiếp tục đào tạo cho các sinh viên đang học ngành Luật, Kinh tế và Quản trị kinh doanh của các trường đại học công lập cũng như tư thục ở phía Nam như: Đại học Kinh thương Minh Đức, Đại học Vạn Hạnh, Đại học Tri Hành, Đại học Minh Trí, Đại học Hòa Hảo, Đại học Phương Nam, Đại học Cửu Long (đây là lớp sinh viên các khóa A, B, C của trường Đại học Kinh tế TP.HCM trước khi chính thức tuyển sinh khóa 1),… Có thể nói, trong một khoảng thời gian tuy ngắn, nhưng với sự nỗ lực làm việc và sự giúp đỡ của Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp, Viện Đại học Sài Gòn, Ban phụ trách Đại học Luật khoa Sài Gòn đã làm tốt công tác sáp nhập 9 trường đại học kinh tế cũ và Đại học Luật khoa thành một mối, dần đưa nhà trường đi vào ổn định, bước đầu cải tạo, xây dựng cơ sở vật chất, hình thành sơ bộ hệ thống tổ chức quản lý, xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy, thay đổi nội dung, mục tiêu, chương trình đào tạo để nhà trường mau chóng đi vào hoạt động, khôi phục lại hoạt động giảng dạy. Sau đó trường đã tổ chức tuyển sinh khóa đầu tiên - Khóa 1 hệ đại học dài hạn chính quy 4 năm căn cứ theo thông báo tuyển sinh của Viện Đại học Sài Gòn được công bố ngày 20/10/1975 với 516 sinh viên nhập học. Đến ngày 27.10.1976, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 426/TTg chính thức thành lập Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh với sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực về kinh tế phục vụ yêu cầu cấp bách tái thiết đất nước sau chiến tranh.
- Từ 1977 - 1985, trong giai đoạn “Xây dựng nền tảng” này, UEH đóng vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu, tư vấn theo yêu cầu Nhà nước, phục vụ cho quá trình tái thiết đất nước sau chiến tranh, đồng thời tham gia hoạt động hoạch định chính sách phát triển của đất nước.
- Cùng với đường lối Đổi mới của đất nước, UEH đã có giai đoạn “Đổi mới và Phát triển” (từ 1986 - 2000), tham gia đào tạo nhân lực, đóng góp chính sách cho công cuộc Đổi mới của Việt Nam.
- Giai đoạn 2000 - 2010, gắn với chủ trương quốc tế và hội nhập của đất nước, UEH “Khẳng định thương hiệu” là một trường đại học công lập trọng điểm quốc gia, có uy tín, chất lượng, từng bước hội nhập tri thức toàn cầu thông qua: chương trình đào tạo tiệm cận thế giới, hoạt động NCKH gắn liền với tăng cường công bố quốc tế; triển khai nhiều hoạt động hợp tác các cấp, gắn liền với tư vấn chính sách.
- Với các thành quả quan trọng trong Xây dựng, Đổi mới, Phát triển và Khẳng định thương hiệu, UEH đã thực hiện quá trình “Tự chủ và quốc tế hóa” trong 10 năm kế tiếp (2011 – 2020) bằng những đột phá trong các hoạt động Giáo dục toàn diện – Nghiên cứu vượt trội, thực hiện triết lý “giảng dạy những gì các trường hàng đầu trên thế giới đang dạy và dạy theo phương pháp của chính những trường này đang thực hiện”, khẳng định được vai trò tiên phong của một trường đại học có uy tín hàng đầu trong giáo dục và đào tạo, nghiên cứu khoa học và tư vấn khoa học kinh tế, quản trị và luật ở Việt Nam và khu vực. Trường cũng đã từng bước tham gia các bảng xếp hạng thế giới như Top 601+ các trường ĐH tốt nhất Châu Á, 1000 trường đào tạo kinh doanh tốt nhất thế giới, thứ 5 trường ĐH Việt Nam công bố quốc tế nhiều nhất,...
- Năm 2021 đến nay, đứng trước kỷ nguyên công nghệ và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ, UEH đã chủ động chuyển mình theo hướng Đại học Đa ngành và Bền vững nhằm cung ứng đội ngũ nhân lực thế hệ mới, gắn với công nghệ, máy tính, kỹ thuật ứng dụng và các kỹ năng hội nhập quốc tế. Năm 2023, UEH chính thức trở thành 1 trong 10 cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam hoạt động theo mô hình “Đại học đa ngành, đa lĩnh vực”.
Năm 1975, UEH nhanh chóng tiếp nhận cơ sở vật chất của Trường Đại học Luật khoa và đi vào hoạt động
50 năm sau ngày giải phóng, UEH đã trở thành một đại học trọng điểm quốc gia với các cơ sở tại TP.HCM, Vĩnh Long và Nha Trang, đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao cho cả nước
Hành trình 50 năm gắn bó cùng Thành phố, UEH đã khẳng định vị thế của một đại học công lập trọng điểm quốc gia, đóng vai trò trung tâm đào tạo, nghiên cứu đa ngành, đa lĩnh vực; cung cấp đội ngũ nhân lực có trình độ cao - nhân tố đóng vai trò quyết định cho sự phát triển kinh tế - xã hội của TP. Hồ Chí Minh, khu vực phía Nam và cả nước.
Là đơn vị đóng góp tích cực vào quá trình hoạch định chính sách và phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM qua các đề tài nghiên cứu ứng dụng, chương trình hợp tác với các sở - ngành và doanh nghiệp. Và là cái nôi đào tạo nhiều thế hệ chuyên gia kinh tế, nhà quản lý cấp cao, nhà khoa học có ảnh hưởng tại Việt Nam và khu vực.
Từ những thành tích xuất sắc trong quá trình xây dựng và phát triển, UEH đã được vinh danh là Đơn vị tiêu biểu có thương hiệu và sản phẩm chủ lực của Thành phố Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 50 năm Thống nhất Đất nước (theo Quyết định số 1408/QĐ-UBND ngày 11 tháng 4 năm 2025), được Chủ tịch nước trao tặng các phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì Ba; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Danh hiệu Anh hùng Lao động,... Kiến trúc và công trình các cơ sở của UEH cũng góp phần thay đổi bộ mặt của địa phương nơi có UEH tọa lạc, trong đó, campus cơ sở Nguyễn Văn Linh với mô hình đại học xanh tiên phong, thúc đẩy phát triển khu vực Nam Sài Gòn và kết nối vùng Tây Nam Bộ trong tổng thể chiến lược phát triển của Thành phố đã được UBND TP.HCM công nhận là công trình xây dựng tiêu biểu của Thành phố nhân dịp 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), theo Quyết định số 1590/QĐ-UBND ngày 24 tháng 04 năm 2025.
Cùng với đó là những vị thế cao trên bảng xếp hạng hàng đầu thế giới: Top 136 Đại học tốt nhất Châu Á, Top 501-600 Đại học thế giới (Times Higher Education 2025), Top 301+ Đại học tốt nhất Châu Á (QS Asia 2024), Top 650 Đại học thế giới về Bền vững (QS World University Ranking Sustainability 2025), Top 301-400 Đại học đóng góp cho 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc (THE Impact Rankings 2023),…
Thành quả của hành trình vừa qua là kết tinh của trí tuệ, sự nỗ lực, đoàn kết và tình yêu thương của tất cả lãnh đạo, giảng viên, cán bộ, viên chức, người lao động, sinh viên và người học qua các thời kỳ, sự hỗ trợ của các đối tác của UEH trong và ngoài nước cùng với các giá trị được đúc kết qua thời gian. Đó là “Giáo dục toàn diện - Nghiên cứu vượt trội - Gắn với nhu cầu xã hội” trong xây dựng các chiến lược; luôn “Chăm lo đội ngũ - Trách nhiệm xã hội”, “Đoàn kết, đồng lòng, sống có nghĩa tình” trong nhận thức và văn hóa UEH, “Tiên phong đổi mới - Tự chủ - Hội nhập quốc tế”, “Dân chủ - Minh bạch - Công bằng” trong quản trị và điều hành; “Hiệu quả - Phù hợp thực tiễn” trong mục tiêu thực hiện hoạt động.
Chia sẻ về hành trình 50 năm của UEH, GS.TS. Nguyễn Đông Phong - Chủ tịch Hội đồng Đại học, xúc động nhấn mạnh:
“50 năm qua, UEH không chỉ là nơi ươm mầm tri thức mà còn là ngọn lửa giữ vững khát vọng cống hiến cho đất nước. Mỗi bước tiến của UEH đều gắn liền với sự đổi mới của Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và một Việt Nam thịnh vượng nói chung. Trong hành trình tương lai, chúng tôi cam kết tiếp tục đổi mới sáng tạo, hội nhập toàn cầu, và tiên phong hành động bền vững, giữ vững sứ mệnh phục vụ cộng đồng, phụng sự đất nước.”
50 NĂM KIẾN TẠO VÀ ĐÓNG GÓP CHO ĐẤT NƯỚC *Đào tạo những thế hệ kiến quốc UEH có quy mô đào tạo hơn 30.000 người học các bậc hệ mỗi năm. Với hơn 280.000 cựu sinh viên đang góp mặt trong các cơ quan nhà nước, tập đoàn kinh tế, tổ chức quốc tế và cộng đồng khởi nghiệp, UEH tự hào là cái nôi của những nhà lãnh đạo, chuyên gia, doanh nhân tiên phong phát triển xã hội và đất nước. Từ năm 1975 đến nay, UEH đã:
*Nghiên cứu: Lan tỏa tri thức, phục vụ phát triển Ngay từ những ngày đầu thành lập, UEH đã xác định rõ sứ mệnh đồng hành cùng sự phát triển của Thành phố thông qua các hoạt động nghiên cứu khoa học gắn liền với thực tiễn, đóng góp vào hoạch định chính sách phát triển kinh tế – xã hội. Đến nay, UEH đã trở thành một trong những đơn vị nghiên cứu học thuật hàng đầu của cả nước.
+ Năm 2023, UEH tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc gia với chủ đề “Động lực phát triển kinh tế – xã hội vùng Đông Nam Bộ: Tiềm năng và thách thức” và khởi động chương trình “UEH Đông Nam Bộ 2030”, hỗ trợ hoạch định chính sách và đào tạo cán bộ cho các địa phương, trong đó có TP.HCM. *Tiên phong thực thi Chiến lược hành động bền vững, tích hợp toàn diện 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc vào các hoạt động của UEH Chiến lược phát triển bền vững của UEH được triển khai toàn diện trên 5 trụ cột. Cụ thể:
Để duy trì và phát triển chiến lược đại học bền vững gắn với quốc tế hóa, hàng năm, UEH tiến hành tích hợp 17 SDGs vào mọi hành động của nhà trường. Theo đó, các tiêu chí của một Đại học bền vững từ 3 bảng xếp hạng liên quan gồm QS Sustainability, THE Impact, và UI Green Metrics được nhà trường tổng hợp, phân công tích hợp vào mục tiêu năm của từng đơn vị (OKRs). |
Tin, ảnh: Ban Truyền thông và Phát triển đối tác